Co dalej z NLP i blogiem?

Dawno nie uzupełniałem tego bloga. Ale wkrótce będzie to, o czym wspominałem na początku. Wybrane techniki.





NLP na Mazurach
Tags: NLP

Dla przypomnienia - moja przygoda z nlp

Moja przygoda z NLP zaczęła się dokładnie w andrzejkowy wieczór trzy lata temu. Samo czytanie książek, wyszukiwanie informacji w internecie – to zbyt mało. Zdecydowałem się na udział w szkoleniu. Były to zarazem najdroższe Andrzejki. Ale jeśli chodzi o finanse – to żałować mogę tylko jednego, że nie udało mi się być na szkoleniu kilka lat wcześniej. Ale wtedy jeszcze nic o tym nie wiedziałem.



NLP na Mazurach
Tags: NLP

Wykorzystywanie technik NLP do rozwiązywania konfliktów

NLP, Neurolingwistyczne Programowanie. Teksty są wybranymi artykułam lub fragmentami artykułów, do których podane są:
źródło pochodzenia oraz nazwisko autora.
Jeśli z jakichkolwiek przyczyn chcesz by Twój artykuł został usunięty – proszę o kontakt: centrum.nlp@poczta.fm




________________________________________
Wykorzystywanie technik NLP do rozwiązywania konfliktów
dr Józef Maciuszek



Czym jest NLP

NLP jako dyscyplina praktyczna zajmuje się odkrywaniem umiejętności, wzorców, technik i strategii służących osiąganiu skuteczności w myśleniu, działaniu, podnoszeniu jakości życia, rozszerzeniu możliwości wyboru. Jest dyscypliną, której istotę określa się jako studium ludzkiej doskonałości. Powstanie NLP wiąże się z podjęciem przez dwóch badaczy analiz strategii i technik, którymi posługiwali się terapeuci, osiągający nadzwyczajne rezultaty. Z biegiem czasu obiektem analiz stały się wybitne jednostki z różnych dziedzin aktywności - twórcy artystyczni, mówcy, sprzedawcy, sportowcy, biznesmeni. Proces odkrywania zasad stosowanych na danym polu przez wybitne jednostki, ich wzorców działania i myślenia nazywany jest modelowaniem. Modelowanie stoi u podstaw odkryć NLP.

Poniżej zamieszczam wybrane techniki i wzorce działania wypracowane na gruncie NLP, które można zastosować do tematu konfliktów w kontekście pracy kierownika działu handlowego.

Czym są konflikty

Zacznę od krótkiego scharakteryzowania natury konfliktów. Jest to ważne, ponieważ bez uwzględnienia kilku podstawowym prawd o konflikcie trudno sobie z nim skutecznie radzić. Konflikt oznacza relację, w której ma miejsce wymiana negatywnych wpływów między jej uczestnikami, oraz często poczucie zagrożenia interesów stron. Konflikt może rozgrywać się między pojedynczymi osobami, między grupami (np. związek zawodowy a kierownictwo zakładu), narodami. Konflikt interpersonalny można określić jako relację między dwiema zależnymi od siebie osobami, które żywią wobec siebie uczucie niechęci (wrogości) oraz obwiniają się nawzajem za zaistniały stan rzeczy.

Istnieje kilka elementów, które można określić jako warunki możliwości wystąpienia konfliktów; to znaczy, gdy mamy do czynienia z konfliktem, to z pewnością poniższe elementy mu towarzyszą:

1. różnice między stronami
2. negatywne emocje
3. przekonanie o własnej racji
4. obwinianie drugiej strony za zaistniałą sytuację.

A zatem, po pierwsze: konflikt wiąże się z występowaniem różnic (sprzeczności) między stronami. Te różnice zwykle dotyczą:

- interesów, potrzeb,
- celów,
- poglądów i wartości,
- upodobań i nawyków (np. sytuacja, gdy bałaganiarz mieszka lub pracuje z perfekcjonistą w sprawach porządku, lub nałogowy palacz z osobą nie znoszącą dymu nikotynowego)

Po drugie: konfliktom towarzyszą zwykle negatywne emocje, takie, jak: złość, uczucie wrogości, niechęć, rozczarowanie, przykrość, poczucie bycia dotkniętym, żal, uprzedzenie, itd.

Po trzecie: zwykle osoba uwikłana w konflikt szczerze wierzy, iż to ona ma rację, jest przekonana, że druga strona się myli, albo nie ma do czegoś prawa, lub jej roszczenia są nieuzasadnione (w przeciwieństwie do własnych racji) itp. Nie trzeba dodawać, iż to przekonanie jest wzajemne - druga strona ma także pewność swoich racji.

Po czwarte: obwinianie drugiej strony za zaistniałą sytuację. Jest to typowe zjawisko w przypadku konfliktów - gdy będziesz rozmawiał z osobą uwikłaną w długotrwały konflikt i posłuchasz o historii oraz o przyczynach tego konfliktu, to z pewnością dowiesz się dużo o winach tej drugiej strony. Gdybyś z kolei rozmawiał z oponentem twojego rozmówcy, poznałbyś inną wersję historii konfliktu i usłyszałbyś o winie pierwszego.

Konflikt, zarówno indywidualny jak i grupowy, często rozgrywa się, jeśli chodzi o jego przedmiot, na kilku poziomach i to utrudniania jego rozwiązywanie. Otóż w konflikcie, możemy wyróżnić:

1. Podstawowy, czy zasadniczy przedmiot sporu - gdy strony mają do zrealizowania sprecyzowane i obiektywnie istniejące cele, u podłoża których leżą odmienne interesy i potrzeby, a strony przyjmują odmienne stanowiska. Na przykład dział handlowy jest zainteresowany, aby klient mógł odebrać sobie towar w terminie dla niego dogodnym, co prowadzi do nacisku przedłużenia pracy magazynu i zostawania pracowników "po godzinach". Różnica stanowisk między pracownikami tych działów wiąże się z odmiennością celów, interesów obu stron.
2. Konflikt nie jest zwykłą różnicą poglądów, ale zawiera aspekty emocjonalne, u ich podłoża znajdują się osobiste potrzeby, np. władzy, przynależności, sprawiedliwości, uznania, czy akceptacji. Powiedzmy, że szef niewłaściwie ocenił pracownika, co doprowadziło do konfliktu między nimi. W tym sporze nie chodzi tylko o różnicę poglądów na temat jakości pracy podwładnego, ale także o zagrożone potrzeby emocjonalne pracownika, takie na przykład, jak: potrzeba sprawiedliwego traktowania i utrzymania pozytywnego wizerunku. Emocjonalny aspekt przedmiotu sporu sprawia, że logiczna perswazja jest mało skuteczna w zmienianiu cudzego zdanie.
3. Obok zasadniczego przedmiotu sporu (gdy strona ma do zrealizowania obiektywnie istniejące cele) w konflikcie może ujawnić się ukryty przedmiot sporu o naturze emocjonalnej. Powróćmy do przykładu konfliktu pracownika działu sprzedaży z pracownikami magazynu. Wyobraźmy sobie, że na sugestie o przedłużeniu czasu pracy ludzie z magazynu zareagowali silnymi emocjami, krytykując różne dziedziny pracy działu handlowego, także te nie związane z ujawnionym problemem. Dlaczego doszło do takiej reakcji, nieproporcjonalnej do wagi problemu? Może się to wiązać z pomieszania zasadniczego i ukrytego przedmiotu sporu.

Zasadniczy przedmiot sporu wiąże się z odmiennością celów obydwu stron: utrzymać klienta i dbać o jego zadowolenie (cel pracownika działu handlowego) oraz móc załatwić zaplanowane sprawy zaraz po zakończeniu zwykłego dnia pracy (interes pracownika magazynu). Ukryty przedmiot sporu może z kolei polegać na tym, że oczekiwanie wydłużenia pracy jest odebrane przez pracowników magazynu np. jako żądanie a nie prośba, jako przejaw arogancji i ważności "tamtych", jako naruszenie ich poczucia ważności, itp. Mogą uznać, że zdarza się to za często. I chociaż do tej pory nie było ze strony magazynu protestów, ani nawet prób rozmowy na ten temat, to jednak niezadowolenie się gromadziło i teraz dochodzi do wybuchu negatywnych emocji. Silny wybuch nagromadzonej i powstrzymywanej złości może być wtedy zupełnie nieproporcjonalny do wielkości tego konkretnego oczekiwania. Czyli może się zdarzyć, że mniej ważną sprawą staje się kwestia związana z uciążliwością zostania "po godzinach", a ważniejszą zademonstrowanie, że "nie pozwolimy się tak traktować"
c.d.

źródło artykułu:
Wykorzystywanie technik NLP do rozwiązywania konfliktów
______________________________________
NLP na Mazurach
Tags: Programowanie Neurolingwistyczne

ZOBACZ KONIECZNIE:
Filmy z hipnozą
LINKI:
MAZURY

Dlaczego tak wiele osób ekscytuje się NLP?

NLP, Neurolingwistyczne Programowanie. Teksty są wybranymi artykułam lub fragmentami artykułów, do których podane są:
źródło pochodzenia oraz nazwisko autora.
Jeśli z jakichkolwiek przyczyn chcesz by Twój artykuł został usunięty – proszę o kontakt: centrum.nlp@poczta.fm




________________________________________
Dlaczego tak wiele osób ekscytuje się NLP?
Olga Grabek



Mężczyzna siedzi przy stole, je zupę z talerza. Obok siedzi kobieta, ogląda kolorowe pismo i rozmarzonym głosem mówi: „Ach, Zamachowski, jakiż on przystojny i te oczy….Taki męski, taki władczy”. Mężczyzna zniecierpliwiony zrywa się od stołu i krzyczy: „Zamachowski, Zamachowski wszędzie Zamachowski. Otwieram gazetę Zamachowski, włączam telewizor Zamachowski” idzie do kuchni, chwyta za drzwi od lodówki i mówi: „Niedługo lodówkę otworzę i tam też będzie Zamachowski”. Otwiera drzwi lodówki a tam autentycznie siedzi skulony Zbigniew Zamachowski i mówi: „Dzień dobry!”

Zapewne podobnie jak w tym skeczu (niestety nie pamiętam, jaki to był kabaret) czuje się człowiek, gdy wejdzie do każdej większej księgarni w Polsce i zajrzy m.in. do działu „Psychologia” lub „Rozwój osobisty” albo np. „Motywacja” czy „Sprzedaż i reklama”. Wszędzie NLP (programowanie neurolingwistyczne):

- NLP. Wprowadzenie do programowania neurolingwistycznego.
- NLP w biznesie
- NLP dla szefa, czyli jak osiągać cele przy pomocy innych ludzi
- NLP i skuteczne sprzedawanie
- NLP i zdrowie
- NLP w związkach
- Sukces sprzedaży bezpośredniej z NLP
………………………

To tylko przykładowe tytuły, pod którymi uginają się półki w księgarniach.

Siadamy do komputera. Wpisujemy do przeglądarki „NLP” – wynik: 3,140,000 stron. No i jeszcze Ci znajomi, którzy byli na treningu NLP i na pytanie dlaczego są tacy szczęśliwi podekscytowani konspiracyjnym tonem odpowiadają, że „Właśnie odpalili sobie kotwicę”.

Odpowiedzmy sobie zatem na pytanie dlaczego ludzie są tak bardzo podekscytowani NLP, że piszą o tym tyle książek, że powstają coraz to nowe strony dotyczące tego tematu i że nie brakuje chętnych na treningi NLP.

Chciałabym byś sobie przypomniał jakieś zdarzenie ze swojego życia, w którym odniosłeś sukces lub gdy zrobiłeś coś tak dobrze, że rezultat przerósł Twoje oczekiwania, że byłeś zachwycony swoim postępowaniem a duma aż Cię rozpierała. Chciałabym, abyś to sobie dokładnie przypomniał, wszystkie szczegóły tej sytuacji:

- co widziałeś
- co słyszałeś
- co czułeś?

Przyjemnie prawda? Zapewne nieraz zastanawiałeś się, jak to się stało, że akurat to Ci się udało. NLP daje Ci możliwość zrozumienia i odwzorowania Twoich własnych sukcesów, tak abyś mógł częściej doświadczać takich momentów, jak ten, o którym pomyślałeś. NLP to narzędzia, które odpowiednio użyte pozwolą Ci odkryć i rozwijać Twoje naturalne zdolności, a także wydobywać to, co w Tobie i w innych najlepsze.

Jak to wygląda w praktyce? Miałam kolegę Tomka, który miał bardzo obniżoną samoocenę. Uważał, że jest życiowym pechowcem. Całym sobą komunikował światu swoją sytuację: oczy wbite w ziemię, przygarbiony, zrezygnowany. Żal mi go było, bo wiedziałam, że jest wspaniałym grafikiem, że ma talent, ale z takim myśleniem o sobie samym, nigdy nie osiągnie sukcesu. Opowiedziałam mu o technice NLP pozwalającej na podwyższenie samooceny i poczucia własnej wartości. Tomek nawet chętnie się zgodził na ćwiczenia, bo sam zorientował się, że potrzebuje pomocy. Technika była prosta, wymagała tylko systematyczności i przywoływania w wyobraźni sukcesów, które w życiu odnieśliśmy. Tomek początkowo opornie przypominał sobie, co mu się w życiu udało, ale ku mojemu zdumieniu ćwiczył z niesłabnącą determinacją. Nie widzieliśmy się chyba ze 3 miesiące, ale ostatnio przypadkiem „wpadliśmy na siebie” na mieście. Niesamowite! Ledwo go poznałam: uśmiechnięty, wypoczęty (właśnie wrócił z wycieczki z Egiptu). Powiedział (dosłownie), że jest najszczęśliwszym człowiekiem na świecie: dostał dobrze płatną pracę jako grafik komputerowy, przeprowadził się do nowego mieszkania, odnowił kontakty z przyjaciółmi. I tylko zapytał czy mogę mu jeszcze pokazać jakąś sztuczkę (dosłowny cytat) NLP, bo jeszcze chce parę rzeczy w życiu zmienić:)

Zobaczmy, co jeszcze daje NLP. Przypomnij sobie chwile, kiedy nie możesz się do czegoś zmobilizować (np. nauka języka, uprawianie sportu, dzwonienie do klientów) Wiesz, że musisz lub powinieneś to zrobić, ale mimo wszystko nie lubianą czynność odkładasz w czasie. Masz to wspomnienie? NLP daje Ci m.in. możliwość zmiany swojego nastawienia np. wykonując bardzo przyjemną technikę - Analiza kontrastowa motywacji. Dzięki niej możesz dowolnie kształtować swoją postawę np. wywoływać w sobie stan dużej motywacji do czynności, do których do tej pory nie mogłeś się zmobilizować. Ja zawsze stosuję tę technikę rano, robię sobie taki mini trening NLP-owy. Dzięki temu od roku, codziennie rano regularnie biegam;)

Czy już zastanawiasz się, jak bardzo NLP może zmienić Twoje życie?

Dzięki NLP możesz sam decydować, jak się zachowasz w danej sytuacji. Już nie MUSISZ reagować nerwowo w korkach ulicznych, denerwować się przed ważną rozmową lub wystąpieniem, bo przecież na te same sytuacje MOŻESZ reagować spokojem i rozluźnieniem. NLP daje wolność wyboru, co do Twoich reakcji i co do Twoich myśli.

NLP to także nowa jakość Twoich kontaktów z innymi ludźmi. Wyobraź sobie, że rozmawiasz teraz ze swoim najlepszym przyjacielem/przyjaciółką lub z osobą, z którą świetnie się na co dzień dogadujesz. Często o takich ludziach mówimy, że „nadają na tej samej fali co my”. Przypomnij sobie jak się wtedy czujesz (być może przepełnia się uczucie szczęścia, wewnętrznego spokoju lub jakieś inne przyjemne uczucie), co widzisz i co słyszysz. Pomyśl, że NLP daje Ci możliwość nawiązania takiego kontaktu, takiego porozumienia z KAŻDYM rozmówcą. Gdy zaczynasz stosować rapport, odkrywać systemy reprezentacji czy metaprogramy swoich rozmówców, sprawiasz, że ludzie lubią z Tobą rozmawiać, że czują się dobrze w Twojej obecności.

Wobec tego pomyśl, jak mogłoby się zmienić Twoje życie, gdybyś posiadał umiejętności skutecznego porozumiewania się z każdym człowiekiem?

Specjalnie na koniec zostawiłam jeszcze jedną rzecz, coś z czym NLP jest chyba najczęściej kojarzone – perswazja. Rzeczywiście w NLP sporo miejsca poświęca się na umiejętności wpływania na innych ludzi, odkrywania ich przekonań i wartości. Stąd często rzucane oskarżenia, że NLP to manipulacja, że jest nieetyczne. No cóż, NLP to tylko pewne narzędzia, które ludzie mogą stosować etycznie lub nie. Wszystko zależy od człowieka i wyznawanych przez niego wartości. Nóż też jest narzędziem, które może służyć albo do pokrojenia chleba i nakarmienia głodnych albo do popełnienia przestępstwa. Wszystko zależy od tego w czyich jest rękach….

Zapewne orientujesz się już, że bardzo trudno jest jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, co tak naprawdę ludzi ekscytuje w NLP, bo każdy znajduje tu coś, co w jego życiu jest przydatne: przywoływanie pozytywnych stanów (m.in. motywacji, pewności siebie, poczucia wartości), zmianę przekonań, swoich zachowań i reakcji na różne sytuacje, język perswazji, skuteczną komunikację itd. Na pewno ludzi, którzy stosują NLP łączy jedna rzecz: TO DZIAŁA, niezależnie od tego w jakiej dziedzinie życia to stosujesz i dzięki temu możesz dokonać wielu pozytywnych zmian w sobie oraz w innych ludziach. Dlatego tak wiele książek o tym napisano (i na pewno jeszcze wiele się ukaże), dlatego jest tyle stron internetowych o NLP, a ludzie z fascynacją będą opowiadać o tym, jakie rezultaty osiągają dzięki zastosowaniu tych prostych technik.

źródło artykułu:
Dlaczego tak wiele osób ekscytuje się NLP?
______________________________________
NLP na Mazurach
Tags: Programowanie Neurolingwistyczne

ZOBACZ KONIECZNIE:
Filmy z hipnozą
LINKI:
MAZURY

NLP a sekrety mowy ciała

NLP, Neurolingwistyczne Programowanie. Teksty są wybranymi artykułam lub fragmentami artykułów, do których podane są:
źródło pochodzenia oraz nazwisko autora.
Jeśli z jakichkolwiek przyczyn chcesz by Twój artykuł został usunięty – proszę o kontakt: centrum.nlp@poczta.fm




________________________________________
Sekrety mowy ciała
Justyna Gul


Rosnąca popularność NLP, zagadnień związanych z wywieraniem wpływu i wrażenia na innych sprawia, że wyrażenie "mowa ciała" nikogo już nie dziwi. Zdajemy sobie sprawę, że na to jak odbierają nas inni mają wpływ nie tylko nasze walory zewnętrzne, ubranie, to co mówimy, ale także to, jak się poruszamy.

Gesty, ruchy ciała to elementy niewerbalnej autoprezentacji, której znajomość może okazać się nieoceniona. Jak wielkie znaczenie ma fakt osiągnięcia pożądanego wrażenia wie każdy, kto choć raz wybrał się na rozmowę kwalifikacyjną.
Co sprawia, że wśród setek kandydatów wybierany jest ten jeden jedyny? Więcej - co zrobić byś ty był tą osobą? Tu do akcji wkracza mowa ciała, a celem jest przekonanie, że pracownik kompetentny, silny i skuteczny to właśnie TY!

Już od chwili, kiedy przekraczasz próg firmy pracujesz na wyobrażenie o twojej osobie. Nie kul ramion, nie przemykaj po kątach, tylko krocz odważnie z podniesiona głową. Do gabinetu przyszłego pracodawcy wejdź energicznie, wyprostowany i uśmiechnięty. Uściśnij przyszłemu szefowi dłoń pewnie i zdecydowanie, gdyż taki uścisk charakteryzuje osobę zdecydowaną i otwartą.

Usiądź wygodnie na krześle (nie rozpieraj się, ale też nie przykucaj na skraju, bo wezmą cię za nieśmiałego), a w trakcie rozmowy kieruj w stronę rozmówcy całe swoje ciało.

Odpowiadając na pytania nie wyrzucaj z siebie słów z szybkością karabinu maszynowego, ale nie popadaj też w skrajności. Powolne cedzenie słów również nie będzie dobrze odebrane - wydasz się ślamazarny i niezdarny. Podczas mówienia oddychaj równomiernie i swobodnie. Sprawisz wtedy wrażenie osoby spokojnej, opanowanej i pewnej siebie.
Rozmowa kwalifikacyjna to sytuacja stresująca nawet dla największych stoików, a napięcie, nerwy łatwo zdradzają gesty naszych rak. Nie zaplataj podczas rozmowy rąk na piersi - to zasugeruje, że jesteś nieprzystępny. Zdradzieckie jest także nerwowe zaciskanie dłoni mówiące o tym, jak bardzo jesteś zalękniony i spięty. Nadmierna gestykulacja z kolei utwierdzi przyszłego pracodawcę w przekonaniu, że ma do czynienia z osobą roztrzepaną i mało wiarygodną.

Twoje gesty powinny być spokojne, wyważone, wykonywane otwartymi dłońmi. To gesty pokoju mówiące, że nie masz nic do ukrycia, że warto ci zaufać.
Patrząc na twarz rozmówcy staraj się zatrzymywać wzrok na oczach, ustach czy punkcie na czole pomiędzy brwiami. Uporczywe spoglądanie w oczy jest odbierane jako zachowanie agresywne i wyzywające. Nie odwracaj jednak wzroku udając nagłe zainteresowanie czubkami butów, gdyż szef odbierze cię jako osobę smutną, zakłopotaną, a w skrajnych przypadkach - nieszczerą.

Unikaj też zachowań - pułapek takich jak: pocieranie powiek, nosa, przykrywanie ust dłoni czy machanie nogą w powietrzu. Choć pomogą ci rozładować nagromadzone w ciele napięcie, to dajesz się poznać jako osoba nieodporna na stres lub niecierpliwa.

Pamiętanie o tych wszystkich zasadach, regułach powoduje u ciebie dodatkowy stres? Przede wszystkim musisz być przekonany, ze podołasz temu zadaniu i, że jesteś znakomity, kandydatem na to stanowisko. To doda ci pewności siebie, a później wszystko potoczy się zgodnie z twoimi oczekiwaniami.

Jeśli jednak pomimo całego przygotowania nie okazałeś się być TYM szczęśliwcem, nie przejmuj się i nie rezygnuj. Potraktuj te rozmowy jako trening który pozwoli ci na analizę popełnionych błędów, rozpoznanie sytuacji. Bo przecież jesteś idealnym kandydatem na przyszłego pracownika.

źródło artykułu:
Sekrety mowy ciała
______________________________________
NLP na Mazurach
Tags: Programowanie Neurolingwistyczne

ZOBACZ KONIECZNIE:
Filmy z hipnozą

NLP a hipnoza

Jednym z narzędzi stosowanych w technikach NLP jest trans i hipnoza. Na podanej poniżej stronie znajdziesz filmy z pokazem hipnozy a także inne ciekawe materiały.
HIPNOZA



Tags: NLP
LINKI:
NLP na Mazurach
Mazury

NLP i hipnoza video - po polsku

NLP i hipnoza - video po polsku. Zerknij - może Cię to zainteresować:
HIPNOZA




Tags: NLP
LINKI:
NLP na Mazurach
Mazury

NLP a hipnoza

Jeśli interesuje Cię hipnoza i trans - czyli narzędzia wykorzystywane w NLP - koniecznie obejrzyj filmy wideo o tych zjawiskach, strona jest aktualizowana - ostatnio - efekty optyczne:
HIPNOZA




NLP na Mazurach
Tags: NLP

Kreatywna postawa - narzędzia i strategie twórczego działania w NLP

NLP, Neurolingwistyczne Programowanie. Teksty są wybranymi artykułam lub fragmentami artykułów, do których podane są:
źródło pochodzenia oraz nazwisko autora.
Jeśli z jakichkolwiek przyczyn chcesz by Twój artykuł został usunięty – proszę o kontakt: centrum.nlp@poczta.fm




________________________________________
Kreatywna postawa - narzędzia i strategie twórczego działania w NLP
Józef Maciuszek

1. Wprowadzenie - rozumienie twórczości.


Tematem niniejszej pracy jest przedstawienie wybranych strategii kreatywności wypracowanych między innymi na gruncie dyscypliny zwanej NLP (Programowanie Nerolingwistyczne) . Najpierw przedstawię najczęściej przyjmowane rozumienie twórczości, z uwzględnieniem jej trzech aspektów oraz kryteriów uznawania tego, co twórcze. Ważną kategorią pozostaje myślenie twórcze i pojęcie kreatywności, które rozważam w kontekście rozwiązywania problemów oraz zwracając uwagę na rolę twórczego myślenia w zarządzaniu. Głównym zagadnieniem niniejszego opracowania jest opis opracowanych w NLP strategii kreatywności, których istota polega na kreowaniu możliwości wyboru przez zmiany sposobów percepcji

Pojęcie twórczości bywa najczęściej ujmowane w trzech aspektach, odnosząc się, po pierwsze: do ludzkich wytworów materialnych i niematerialnych, czyli do cech dzieł, po drugie: do cech procesu wytwarzania tych dzieł (np. procesu myślenia prowadzącego do oryginalnych idei), po trzecie: do cech osoby (np. tzw. twórcza osobowość).

Pojawia się pytanie, co możemy uznać za twórcze, jakie są kryteria tego, co twórcze. Najczęściej udzielana odpowiedź polega na podkreślaniu, iż twórcze jest to, co nowe (oryginalne) i cenne (wartościowe), ewentualnie społecznie użyteczne. Te kryteria można bezpośrednio odnieść do wytworów, które uznamy jako twórcze, jeśli cechują się koniunkcją właśnie tych dwóch cech: nowości i wartości. Zgodnie z tym, wytwory wartościowy ale nienowe oraz wytwory nowe ale nie wartościowe nie zaliczymy do twórczych (Nęcka, 2001).

Odnosząc natomiast twórczość do procesu, pytamy o twórczy proces prowadzący do powstania nowych i cennych (użytecznych) rozwiązań czy idei. Osobowość twórcza dotyczy człowieka, który łatwo lub często wytwarza nowe, wartościowe dzieła, idee (por. Nęcka, 1994). W kontekście problematyki człowieka twórczego lub twórczej osobowości mówimy o tzw. talencie twórczym. A. J. Tannenbaum (1984) wiąże talent twórczy z interakcją pięciu czynników. Należą do nich: 1. wybitne zdolności ogólne (poziom inteligencji), 2. zdolności specjalne (uzdolnienia), 3. pozaintelektualne właściwości człowieka (cechy osobowości, motywacja do działania, kondycja fizyczna, zdrowie psychiczne),4. czynnik środowiskowy, 5. czynnik losowy. Dołącza się do tych czynników jeszcze myślenie twórcze. Z. Nęcka (1994) z kolei zwraca uwagę na trzy aspekty talentu twórczego: zdolności (poznawczy aspekt talentu twórczego), motywy oraz umiejętności (np. specyficzne sprawności związane z daną dziedziną, z warsztatem twórcy, wiedzą i znajomością technik twórczego myślenia). Badania dotyczące zagadnienia twórczej przedsiębiorczości dostarczyły wyników, z których wynika, iż takie zmienne osobowościowe, jak: silne ego, samorealizacja i wewnętrzna sterowność odgrywają istotną rolę w strukturze twórczej osobowości przedsiębiorców (por. Strzałecki, Kot, 2000).

Ponieważ przedmiotem dalszych analiz będą strategie i techniki twórczego myślenia, to zwróćmy uwagę na jego relację do kategorii twórczości. Badacze odróżniają twórczość od myślenia twórczego. Twórczość, zgodnie z powyższymi uwagami, to aktywność przynosząca nowe (nieznane) i społecznie wartościowe wytwory - jej wskaźnikiem jest oryginalność wkładu jednostki do określonej kategorii wartości ludzkich (por. Strelau, 1987). Natomiast myślenie twórcze wyraża się w generowaniu pomysłów, a kreatywność rozumiemy jako cechę indywidualną polegającą na zdolności do wytwarzania nowych idei i pomysłów.

Na czym polega mechanizm myślenia twórczego? Wydaje się, że celne jest ujęcie Wertheimera (1945), który myślenie twórcze wiąże z rozbiciem i zmianą struktury naszej wiedzy dotyczącej danego zjawiska w celu uzyskania nowego spojrzenia na jego istotę; chodzi o taki sposób organizowanie swoich myśli, który prowadzi do innego pojmowania sytuacji (por. także: Proctor, 1998).

2. Rozwiązywanie problemów jako dziedzina myślenia twórczego i jego rola w zarządzaniu
Rola twórczego myślenia ujawnia się szczególnie w sytuacji problemowej. O problemie mówimy, gdy posiadany zasób umiejętności nie pozwala jednostce osiągnąć zamierzonego celu. A trudność polega na tym, by wymyślić, odkryć czy też wytworzyć skuteczne sposoby jego realizacji.

Do tego określenia należy dodać kilka uściślających uwag. Po pierwsze: pojęcie problemu jest relatywne w stosunku do podmiotu - to, czy w ogóle mamy do czynienia z problemem i jaki jest jego stopień trudności zależy od jednostki. Ta sama sytuacja stanowi dla jednego człowieka poważny problem, dla innego może być łatwym zadaniem. A przede wszystkim, jak proponują Fraisse i Piaget (1967), o problemie można mówić tylko wówczas, gdy rozwiązanie jest możliwe, biorąc pod uwagę zasoby podmiotu. Dla analfabety lub dziecka w wieku przedszkolnym nie będzie problemem równanie drugiego stopnia. Podobnie nie powiemy o kimś, kto jest z góry skazany na porażkę, od którego nie zależy w najmniejszym stopniu końcowy wynik, że stoi w obliczu problemu.

Po drugie, zanim rozwiążemy problem, musimy go odkryć, czy też zdać sobie sprawę z jego istnienia; a to może być trudniejsze, niż znalezienie rozwiązania. "Moment wykrycia problemów - pisze E. Nęcka - bywa najdonioślejszym fragmentem procesu twórczego myślenia"(1994: 30) .

Po trzecie: rozwiązanie osiąga się za pomocą środków intelektualnych; wymaga użycia twórczego myślenia. Nie oznacza sytuacji problemowej sytuacja uporania się z czymś w oparciu o nawykowe działanie i nabyte automatycznie sprawności.

Żyjemy w świecie ciągłych zmian, które stanowią istotę współczesnej cywilizacji. Dotyczy to szczególnie biznesu, gdzie pojawia się konieczność dostosowywania się do gwałtownych zmian technologicznych, ekonomicznych, kulturowych. Wzrost konkurencji, pojawianie się nowych wyzwań wymusza wprowadzanie zmian polegających na ulepszaniu dotychczasowych usług, produktów, odkrywaniu nowych, lepszych sposobów rozwiązywania problemów. Konieczność zmian może dotyczyć spraw organizacyjnych (np. organizacja pracy, zmiany struktury firmy) czy techniczno-technologicznych.

W kontekście zarządzania zmianą pojawia się rola twórczego myślenia. Ma ono związek m.in. z rozwiązywaniem problemów organizacyjnych, wprowadzaniem nowatorskich rozwiązań, określaniu strategii działania przedsiębiorstwa, "dotyczy prawie wszystkich aspektów procesu podejmowania decyzji w skali organizacji" (Proctor, 1998: 5) Jak zauważa Proctor (tamże) , istnieje bezpośredni związek między myśleniem twórczym a skutecznością i wydajnością organizacji.

3. Strategie kreatywności w NLP
W ujęciu NLP pojęcie strategii dotyczy określonego organizowania swoich myśli i zachowań, aby rozwiązać jakieś zadanie; są to dające się powtarzać sekwencja myśli i działań, nieodmiennie prowadząca do konkretnego wyniku.

NLP jako dyscyplina praktyczna zajmuje się odkrywaniem umiejętności, wzorców, technik i strategii służących osiąganiu skuteczności w myśleniu, działaniu, podnoszeniu jakości życia, rozszerzeniu możliwości wyboru. Jest dyscypliną, której istotę określa się jako studium ludzkiej doskonałości. Powstanie NLP wiąże się z podjęciem przez R. Bandlera i J. Grindera badań strategii i technik, którymi posługiwali się terapeuci, osiągający nadzwyczajne rezultaty. Z biegiem czasu obiektem analiz stały się wybitne jednostki z różnych dziedzin aktywności - twórcy artystyczni, mówcy, sprzedawcy, sportowcy, biznesmeni. Proces odkrywania zasad stosowanych na danym polu przez wybitne jednostki, ich wzorców działania i myślenia nazywany jest modelowaniem. Modelowanie odnosi się do tego, co dana osoba robi, (zachowanie), jak to robi (strategie myślowe) i dlaczego to robi (przekonania i wartości).

3.1 Strategia kreatywności Walta Disneya

Przykładem procesów modelowania przeprowadzanych na gruncie NLP jest opracowanie przez Diltsa strategii kreatywności Walta Disneya. Stosował on trzy podejścia: 1. Marzyciel, 2. Realista, 3. Krytyk. Postawa marzyciela polegała na swobodnych fantazjach, szukaniu odpowiedzi na pytanie, co zrobiłbym, gdyby nie można było ponieść porażki. Postawa realisty wiąże się z pytaniem, jak pomysły można zrealizować, jak je wprowadzić w życie. Podejście krytyka to sprawdzenie oraz ocena planu, czy czegoś w nim nie brak. Polecana jest kontynuacja wędrówki po kolejnych pozycjach, zanim nie osiągnie się pełnej zgodności planu z każdą z nich. Idee gotowe są do realizacji, gdy sprawdzają się w każdej z tych pozycji.

3.2 Strategie poziomów neurologicznych

Dokonywanie zmian, rozwiązywanie problemów może mieć miejsce na różnych poziomach. Świat ma strukturę hierarchiczną, można w nim wyróżniać rozmaite poziomy - i na każdym wymyślonym poziomie znamy niekończącą się liczbę hierarchii, klasyfikacji, zaszeregowań. Bateson (1996) charakteryzując procesy umysłowe pisze o niezbywalnej ich cesze, jaką jest hierarchia typów logicznych i hierarchia poziomów i meta-poziomów ukrytych w procesie komunikowania się.

Ujmujemy zjawiska z uwagi na różne poziomy: np. życie ludzkie może być ujęte na poziomie atomowym, komórkowym, tkankowym, narządowym, na poziomie ciała, rodziny, klanu, miasta, kraju, kontynentu, planety, kosmosu (por. Nierenberg, 1996). Zmienia się nasze ujęcie zjawiska, problemu, sytuacji gdy zmieniamy poziomy oglądu - np. zwróćmy uwagę, jak zmienia się podejście do chorego, gdy lekarz koncentruje się na leczeniu grupy komórek, narządu, układu organizmu, całego organizmu, całego człowieka (umysł i ciało) itd.

Umiejętność zmiany poziomów może stanowić sposób na kreatywne rozwiązanie problemu, na efektywne wprowadzanie zmian. W NLP mówi się o trzech zasadach rządzących naszym działaniem, które utrudniają dokonywanie zmian. Po pierwsze: jesteśmy skłonni powtarzać czynność, gdy nauczymy się ją wykonywać, co prowadzi do formowania się nawyków. Po drugie: ukształtowany nawyk jest trudny do przełamania. Po trzecie, aby zmienić nawyk, trzeba oduczyć się starego i jednocześnie wyuczyć się nawyku nowego. Jeśli stale powtarzamy te same myśli, działania i uczucia to otrzymujemy te same rezultaty. Chcąc otrzymać nowe, inne rezultaty, musimy zmienić nasze myśli, działania, strategie. Plastyczność jest szczególnie ważna w kontekście zarządzania - oznacza ona, iż menedżer nie poprzestaje na jednym rozwiązaniu, nie trzyma się znanych, nawykowych sposobów działania, ale generuje jak najwięcej alternatywnych rozwiązań i opcji działania.

Robert Dilts (1991), opierając się na pracy Batesona (1972) , wyróżnia następujące poziomy, przydatne w podejściu do uczenia się, zmiany, rozwiązywania problemów:

Środowisko, czyli gdzie? (to, na co reagujemy, otoczenie, inni ludzie).
Zachowanie, czyli co? (jakie działania są dla nas typowe).
Możliwości i umiejętności, czyli jak? (ogólne umiejętności, czy strategie przez nas używane).
Przekonania i wartości, czyli dlaczego? (różne idee, sądy o których sądzimy, że są prawdziwe oraz to, co uznajemy za ważne).
Tożsamość, czyli kto? (podstawowe rozumienie samych siebie, nasze powołanie w życiu, role z którymi się identyfikujemy).
Powyższy model poziomów przydatny jest przy podejmowaniu decyzji dotyczących zmian tak organizacyjnych, jak i osobistych. Jest użyteczny przy poszukiwaniu rozwiązań problemów. Weźmy pod uwagę, w jaki sposób przedsiębiorca może myśleć o pewnym problemie i zadawać sobie pytania, uwzględniając wyróżnione poziomy.

Środowisko: "w jaki sposób mogę wykorzystać zmianę sytuacji na rynku pracy, by obniżyć koszty pracy?"
Zachowanie: "jakie działanie podejmę w najbliższym tygodniu?"
Umiejętności: "którą ze znanych mi technik twórczego myślenia wykorzystać do generowania pomysłów?"
Przekonania i wartości: "pracownicy na każdym szczeblu mogą być kreatywni, a praca jest tak naturalna jak zabawa".
Tożsamość; "jestem katalizatorem zmian i człowiekiem twórcą".

Powyższe przykłady ilustrują konstruktywny sposób myślenia o problemie. W rzeczywistości konstruktywne i negatywne podejście może przeplatać się ze sobą na wyróżnionych poziomach. Gdy spotyka cię niepowodzenie, możesz zrzucić odpowiedzialność na otoczenie, np. na działanie innych ludzi. Możesz koncentrować się na swoim zachowaniu, analizując, co takiego zrobiłeś. W związku z tym możesz zakwestionować swoje umiejętności i zdolności w danej dziedzinie. Albo nabierzesz przekonania, że sposobem na zmianę jest ciężka praca. Wydarzenie to może doprowadzić cię do określenia swojej tożsamości w kategorii bycia ofiarą anonimowych sił, na które nie ma się wpływu.

Pięć tych poziomów wpływa na siebie nawzajem. Jednakże zmiany na poziomie niższym nie zawsze prowadzą do zmian na poziomie wyższym, natomiast zmiana na danym poziomie wywołuje zawsze efekt na poziomie niższym. Najsilniejsza jest zmiana tożsamości - prowadzi w sposób konieczny do zmian przekonań i wartości, a te wpływają na poziomy niższe. Stąd następujące rady O'Connora i Seymoura: "Jeśli zatem chcesz zmienić zachowanie, pracuj z możliwościami i przekonaniami. Jeśli brak możliwości, pracuj z przekonaniami. Przekonania dobierają możliwości, które dobierają zachowania, które wprost budują nasze środowisko" (1996: 107). Oczywiście do zmian na wyższym poziomie potrzebne także bywają zmiany na poziomie niższym - np. nie wystarczy tylko wierzyć w własne umiejętności; swoje na ten temat przekonania dobrze jest budować na wcześniej zdobytych umiejętnościach.

Możemy poruszać się na różnych poziomach, a uwzględnienie tego pozwala uniknąć różnorodnych nieporozumień i konfliktów. Wiele z nich wynika z pomieszania poziomów; do najczęstszych przejawów należy traktowanie zachowania jako oznaki tożsamości - "zachowałeś się głupio" równa się "jesteś głupcem". Model ten ukazuje też dwa rodzaje konfliktów, w które możemy się wikłać. Pierwszy rodzaj dotyczy różnic zachodzących na tym samym poziomie - prostym przykładem będzie dylemat, które z dwóch zachowań wybrać. Drugi rodzaj konfliktów oznacza sytuację, gdy sprzeczność ujawnia się między poziomami; np. nasze umiejętności mogą pozostawać w konflikcie z naszymi przekonaniami i wartościami.

3.3 Strategie pozycji percepcyjnych
NLP dysponuje uzupełniającym modelem, który można wykorzystywać razem z modelem poziomów neurologicznych. Jest nim koncepcja pozycji percepcyjnych, albo tzw. opis wielowymiarowy, czyli proces opisywania czegoś lub oceny sytuacji z wielu punktów widzenia. Spojrzenie każdego z nas zawiera białe plamy, jest ograniczone różnymi "filtrami percepcji" i nawykowym sposobem odbierania świata. Czy możemy wydostać się ze swojego ograniczonego spojrzenia na świat? Twórcy NLP proponują trzy sposoby patrzenia na nasze doświadczenie, nazywając je pierwszą, drugą i trzecią pozycją percepcyjną:

Pierwsza pozycja - patrzę na sytuację z własnego punktu widzenia, ze "środka" swej rzeczywistości, z perspektywy własnych emocji, potrzeb i interesów. Myślę, co jest ważne dla mnie i co chcę osiągnąć.
Druga pozycja - pytam, jak dana sytuacja jest (lub byłaby) widziana, odczuwana przez inną osobę, która jest ze mną w interakcji, co by dla niej znaczyła. Jakie są jej potrzeby, interesy, jaka jest jej rzeczywistość. Jak odbierałaby moje zachowanie Próbuję wejść "w skórę" mojego partnera.
Trzecia pozycja - patrzę na świat z punktu wodzenia zewnętrznego obserwatora, niezależnego, osobiście nie uwikłanego w sytuację. "Przyjmujesz obiektywne i twórcze spojrzenie na swoje zachowanie, tak, aby móc je ocenić i stworzyć użyteczne alternatywy w każdej trudnej sytuacji"(O'Connor, Seymour, 1996: 102).

Ponieważ każdy z nas ma swoisty, odrębny punkt widzenia świata i rozumienia tego, co się dzieje, a punkt widzenia każdej pojedynczej osoby jest ograniczony jej nawykowym sposobem odbierania świata, jej filtrami percepcji, to zdobywając umiejętność uwzględniania różnych punktów widzenia wyrywamy się z ograniczonego spojrzenia na świat. Zmiana punktu widzenia poszerza nasze doświadczenia, przezwycięża jego indywidualne ograniczenia, pozwala dostrzegać inne dostępne możliwości, dostrzegać wartości punktu widzenia innych ludzi.


Mając np. problem w biznesie można szukać kreatywnej alternatywy patrząc z własnego punktu widzenia, z uwagi na własną sytuację i interesy, ale także poprzez przyjęcie punktu widzenia ludzi, z którymi jesteśmy w interakcji: wspólnika, kontrahenta, konkurenta, przyjaciela, albo kogoś znanego lub nieznanego, nie uwikłanego w problem. Widzimy w ten sposób problem z różnej perspektywy. "Każdy z nas bywa we wszystkich trzech pozycjach, osiągamy je w sposób naturalny i pomagają nam lepiej rozumieć jakąś sytuację czy cel. Zdolność płynnego poruszania się między nimi, świadomego albo nieświadomego, jest niezbędna, aby działać z rozwagą i docenić cudowną złożoność naszych relacji. Różnice, jakie widzisz, gdy patrzysz na świat na różne sposoby, są tym, co nadaje mu bogactwo i co daje ci wybór" (tamże: 103).


Interesujące możliwości daje połączenie myślenia na różnych poziomach neurologicznych z uwzględnianiem trzech poziomów percepcyjnych. Poszukując rozwiązania problemu i rozpatrując go na kolejnych poziomach, możemy jednocześnie poruszać się pomiędzy trzema pozycjami percepcyjnymi (patrzeć na świat na różne sposoby), co zwielokrotnia bogactwo dostrzeżonych możliwości.

3.4 Przeramowanie
Spoglądanie z różnych punktów widzenia na problem wiąże się także w NLP z tzw. przeramowaniem - czyli zmianą znaczenie czegoś poprzez zmianę ram, w których to coś ujmujemy.

Pojęcie ram odnosi się szczególnie do życia społecznego. Pisze Goleman: "Ramy to zbiorowa definicja sytuacji, która porządkuje wydarzenia społeczne i dyryguje nimi, a także naszym w nich udziałem. Ramami jest, na przykład, umowa, że Ťteraz się bawimyť, albo Ťchodzimy ze sobąť,albo Ťto jest spotkanie w interesachť. Każde z tych określeń sytuacji społecznych czy towarzyskich determinuje, co w danej sytuacji jest właściwe, a co nie; co wypada, a co nie; na co zwracać uwagę, a na co - nie; mówiąc w skrócie: co należy do aktualnej rzeczywistości, a co nie" (1999: 199). Czyli ramy to równocześnie uruchamiane wspólne schematy, które dostarczają punktów odniesienia, wspólnej perspektywy, pozwalają odgrywać role łatwo i w harmonii z innymi. Nieporozumienia lub gafy często wynikają z uruchomienia przez uczestników sytuacji różnych ram, które odmiennie definiują im sytuację. A dowcipy opierają się na zaskakującej zmianie ram.

W NLP ramy ujmowane są raczej z punktu widzenia doświadczenia indywidualnego, a nie społecznego, i dotyczą sposobu, w jaki nadajemy rzeczom, wydarzeniom znaczenie. "Znaczenie każdego wydarzenia zależy od ram, w jakich je umieszczamy. Jeśli zmienisz ramy, zmienisz znaczenie. Gdy zmienisz znaczenie, to samo stanie się z reakcjami i zachowaniami. Zdolność do dokonywania zmiany ram daje nam większą wolność wyboru" (O'Connor, Seymour, 1996: 154). Ramę (czy też obramowanie) można rozumieć jako kontekst, w którym zachodzi dane wydarzenie, i który wpływa na znaczenie tego wydarzenia dla nas.

Zmianę ram - by zmienić znaczenie czegoś (wydarzenia, wypowiedzi, zachowania itp.), znaleźć inną interpretację lub zobaczyć coś w innym świetle - określa się w NLP jako przeramowanie. Termin ten odnosi się, po pierwsze, do zmiany kontekstu danego wydarzenia (najczęściej miejsca lub czasu), w celu zmiany jego znaczenia, jego oceny.. Przykładem może być zmiana oceny tego samego zachowania w zależności od kontekstu, w którym występuje - prawie każde zachowanie jest gdzieś użyteczne (np. odkładanie na później jest dobrą strategią, jeśli dotyczyć będzie, przykładowo, sięgnięcia po pierwszego papierosa w danym dniu) . Interesującym sposobem przeramowania jest ujmowanie spraw w kontekście różnych wymiarów czasowych, np. obecny wysiłek, trudności i wyrzeczenia nabierają innego znaczenia, gdy spojrzymy na nie w kontekście długoterminowych celów i przyszłych korzyści. Odwołanie do przeszłości pozwoli np. inaczej spojrzeć na problem, gdy uświadomimy sobie, że podobne problemy trapiące nas rok temu już nie istnieją lub zdążyliśmy o nich zapomnieć.

Po drugie, przeramowanie może dotyczyć zawartości (treści) sytuacji i polegać na zmienianiu jej znaczenia, czy też nadawaniu nowego, określonego znaczenia. Sławna stała się odpowiedź pewnego generała w wojnie secesyjnej, który na zarzut, iż uciekał z pola bitwy, odpowiedział, iż to nie była ucieczka, lecz zajmowanie z góry upatrzonych pozycji.

Biorąc pod uwagę różne aspekty doświadczenia lub sytuacji wpływamy na ich znaczenie. Nużący, bo zajmujący dużo czasu, dojazd do pracy może stać się okazją do lektury, uczenia się, poznawania ludzi, medytacji, relaksu itd. Spotkanie z trudnym klientem jest okazją do ćwiczenia umiejętności postępowania w przypadku reklamacji i odkrywania sposobów na podnoszenie jakości obsługi. Mamy wolność wyboru znaczeń, w taki sposób, aby były dla nas wzmacniające zamiast ograniczających, motywujące zamiast zniechęcających, przyjemne zamiast przykrych, itd.

Komunikaty reklamowe stanowią przykład kreowania nowych znaczeń. W komunikatach tych pożądanej (przez twórców reklam) czynności konsumpcyjnej nadaje się określone, pozytywne znaczenie. Np. picie tej kawy oznacza, że jesteś sexy, kupowanie tego produktu znaczy, że dbasz o rodzinę, jedzenie tych owoców oznacza, że jesteś inteligentny.

Przeramowanie, czyli zmiana znaczenia wywołana przez kontekst czy treść, prowadzi do zmian zachowania, kontrolowania naszego nastroju, poprawy związków z innymi, kreatywnego rozwiązywania problemów, dostrzeżenia nowych możliwości wyboru. Przeramowanie problemu może sprawić, że po prostu sam zniknie, zmieni się (przybierając np. formę skutku, a nie przyczyny, co pozwala określić jego pochodzenie) lub też pozwoli dostrzec nowe rozwiązania. Jest sposobem na przerwanie danego toku myślenia, przełamanie starych nawyków, uruchomienie procesu kreatywnego myślenia.

Podsumowując: kreujemy możliwości wyboru przyjmując różne punkty widzenia, bowiem różne punkty widzenia na dane zjawisko wpływają na zmianę nadawanego mu znaczenia. A nasze zachowania uzależnione są od znaczeń, jakie nadajemy sytuacjom i wydarzeniom.

Bibliografia

Bateson G. (1972), Steps to an Ekology of Mind, Chandler Publishing Company.
Bateson G. (1996), Umysł i przyroda, PIW, Warszawa.
Dilts R. (1991), Tools for Dreamers, Meta Publications, Cupertino
Fraisse P., Piaget J. (1967), Inteligencja, PWN, Warszawa.
Goleman D. (1999), Konieczne kłamstwa, proste prawdy, Wydawnictwo Albatros, Warszawa.
Gordon W. (1961), Synectics, Harper & Row, New York.
Nęcka E., (2001), Psychologia twórczości, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Nęcka E. (1994), TROP. Twórcze rozwiązywanie problemów, IMPULS, Kraków.
Nierenberg G. (1996), Sztuka kreatywnego myślenia, Studio EMKA, Warszawa.
O'Connor J., Seymour J. (1996), NLP. Wprowadzenie do programowania neurolingwistycznego, Zysk i S-ka, Poznań.
Proctor T. (1998), Zarządzanie twórcze, Gebethner i Ska, Warszawa.
Strelau J. (1987), O inteligencji człowieka, Wiedza Powszechna, Warszawa.
Strzałecki A., Kot D., (2000), Osobowościowe wymiary twórczej przedsiębiorczości, "Przegląd Psychologiczny", nr 3.
Tannenbaum A. J. (1984), Giften children: Psychological and educational perspectives, Macmillan, New York.
Wertheimer M. (1945), Productive Thinking, Harper & Row, New York.
Józef Maciuszek , 07.04.2002


źródło artykułu:
Kreatywna postawa - narzędzia i strategie twórczego działania w NLP
______________________________________
Tags: NLP
LINKI:
NLP na Mazurach
Mazury
ZOBACZ KONIECZNIE:
Filmy z hipnozą

(NLP) Jak być superwizorem psychoterapii nie wiedząc jak wywołać zmianę u kogokolwiek

NLP, Neurolingwistyczne Programowanie. Teksty są wybranymi artykułam lub fragmentami artykułów, do których podane są:
źródło pochodzenia oraz nazwisko autora.
Jeśli z jakichkolwiek przyczyn chcesz by Twój artykuł został usunięty – proszę o kontakt: centrum.nlp@poczta.fm




________________________________________
Jak być superwizorem psychoterapii nie wiedząc jak wywołać zmianę u kogokolwiek
Lech Dębski

Chmary studentów psychoterapii, niczym stada gołębi, opuszczają mury szacownych uczelni i prywatnych instytucji. Wszyscy ci świeżo upieczeni psychoterapeuci potrzebują treningu i superwizji. Gdzie jednak znaleźć kompetentnych superwizorów, którzy wiedzieliby jak wywoływać zmiany u ludzi? Przy braku wystarczającej ilości wyszkolonych superwizorów, zwłaszcza w terapii krótkoterminowej i rodzinnej, mamy do czynienia z poważnym kryzysem. Młodzi terapeuci muszą wywoływać zmiany u klientów którzy nie chcą jeść, biorą narkotyki, nieustannie płaczą, szaleją, znęcają się nad dziećmi, dokonują prób samobójczych, mają lęki lub nie mogą powstrzymać się od głupich zachowań. Zdesperowany student zwraca się do superwizora i pyta: "Co mam zrobić, by wyleczyć tych ludzi?" Superwizor ma poważny kłopot, gdyż nigdy nie uczono go co robić by poradzić sobie z takimi problemami. Całe rzesze studentów terapii uczone są przez superwizorów, którzy wiedzą jak rozmawiać o życiowych problemach, lecz nie wiedzą co robić by je rozwiązać. W ostatnich latach powszechny stał się aktywny i dyrektywny styl psychoterapii, częściowo dlatego, że ubezpieczalnie i sądy domagają się terapii działającej szybko i skutecznie, dającej wymierne rezultaty. Od superwizorów oczekuje się, że będą nauczać terapii krótkoterminowej, mówiąc studentom co mają robić, by szybko i efektywnie rozwiązywać problemy terapeutyczne. Jednak całe pokolenia superwizorów uczono, że terapia i superwizja to spokojne rozważania prowadzące do samopoznania, a nie działanie. Nie uczono ich jak rozwiązywać problemy klienta, lecz jak omawiać inne sprawy, na przykład dlaczego ludzie właśnie tacy są i jak do tego doszło. Jak powiedział dr Al Titicaca (nazwisko zmyślone): "Potrafię nawiązać dobry kontakt ze studentem. Możemy toczyć długie i znaczące rozmowy o problemach osobistych, o tym jak robić notatki dotyczące procesu, o dynamice i tkwiących w dzieciństwie przyczynach zaburzeń klienta. A potem student pyta mnie, co ma zrobić z klientem który nigdy się nie myje. Mówię mu o głębszych znaczeniach mycia, ale tak naprawdę nie mam pojęcia co ma zrobić." Inna superwizorka, Virginia, (imię prawdziwe), powiedziała: "Superwizowałam terapeutkę z klientką, która cierpiała na przymus śpiewania hymnu narodowego za każdym razem gdy przeżywała orgazmu. Mimo moich lat doświadczenia jako superwizor po prostu nie wiedziałam co zrobić, by jej pomóc w rozwiązaniu tego krępującego problemu. Mogę wraz z terapeutami rozważać problem z perspektywy feministycznej, mogę długo omawiać teorie systemowe, ale kiedy chcą wiedzieć co mają zrobić by u kogoś wywołać zmianę, po prostu tego nie wiem i muszę umiejętnie lawirować przy udzielaniu odpowiedzi."

Większość superwizorów jest w takiej sytuacji jak Al i Virginia. Muszą się dowiedzieć, jak skutecznie ukryć fakt, że nie wiedzą jak wywoływać zmiany u ludzi. Przedstawimy tutaj wskazówki, które pomogły już całym pokoleniom superwizorów ukrywać swoją ignorancję.

ZNACZENIE WŁAŚCIWEGO KONTEKSTU
Pociechą dla superwizora może być to, że kontekst społeczny określa wszystko. Już sam fakt bycia superwizorem sprawia iż ludzie uważają, że człowiek musi dużo wiedzieć. Jeśli superwizor znajdzie zatrudnienie w znanej instytucji, każdy wypowiedziany przez niego banał nabiera mocy objawienia. Głupie stwierdzenie w mądrym kontekście, takim jak Uniwersytet Harwardzki, wywołuje powszechny podziw, jak mogło się tam przekonać wielu głupich nauczycieli. Pomocne jest legitymowanie się rodowodem z wybitnej tradycji superwizyjnej. Udział w weekendowych warsztatach z udziałem znanych, a nawet legendarnych superwizorów, pozwala na mówienie o nich jako o swoich nauczycielach i nazywanie ich po imieniu. Ważna jest też właściwa licencja, pokazana na widocznym miejscu w gabinecie. Odpowiedni certyfikat jest łatwo uzyskać: wystarczy uiścić opłatę, uczęszczać na szkolenia, pisać prace i mówić o dynamice. Wykazanie, że superwizor z powodzeniem nauczył studentów jakichkolwiek technik terapeutycznych, takich jak umiejętności stosowania różnych interwencji, nie jest wymagane. (...)

Jay Haley tłumaczenie Lech Dębski


źródło artykułu:
Jak być superwizorem psychoterapii nie wiedząc jak wywołać zmianę u kogokolwiek
______________________________________
NLP na Mazurach
Tags: Programowanie Neurolingwistyczne

ZOBACZ KONIECZNIE:
Filmy z hipnozą

NLP: Manipulacja czy perswazja?

NLP, Neurolingwistyczne Programowanie. Teksty są wybranymi fragmentami artykułów, do których podane są:
źródło pochodzenia oraz nazwisko autora.
Jeśli z jakichkolwiek przyczyn chcesz by Twój artykuł został usunięty – proszę o kontakt: centrum.nlp@poczta.fm


Cofnijmy się do początków NLP w Polsce - jakie wątpliwości nasuwały się w roku 1999. Niektóre przetrwały do dziś.

________________________________________
Manipulacja czy perswazja
Magda Lebecka rozmawia z Andrzejem Batką, specjalistą w dziedzinie programowania neurolingwistycznego - NLP

Krakowski Festiwal Filmu Reklamowego i Reklamy bywa okazją do zadania pytań wykraczających poza doraźne problemy środowiska.

Rok temu przedstawiono na tym festiwalu eksperyment z zakresu perswazji subliminalnej (podprogowej), który miał dowieść, że obraz "przemycany" za pomocą pojedynczych klatek wbudowanych w neutralny przekaz filmowy nie oddziałuje na nas w znaczącym stopniu.
ANDRZEJ BATKO: Gdy wiele lat temu opracowywano w USA ten eksperyment, to najlepszym rezultatem, jaki osiągnięto np. przez subliminalne eksponowanie coca-coli było wzbudzanie w widzach pragnienia. Ale już w żaden sposób nie udało się sprawić, aby zaspokajali je właśnie coca-colą, a nie mrożoną herbatą czy sokiem. Ale znaczy to wyłącznie tyle, że ta konkretna technika jest nieudolna.

- Rozumiem, że NLP ma swoją teorię podświadomości...

- Bardzo prostą,. Świadomość to obszar umysłu, do którego mamy dostęp na bieżąco. W podświadomości przechowywane są wszystkie tzw. programy, wszystkie doskonale opanowane umiejętności. Gdy uczymy się pewnego języka na pewnym etapie musimy się zastanawiać jakiego słowa użyć, jak złożyć sensowną całość i to jest kompetencja świadoma. Kiedy już właściwe sformułowanie po prostu pojawia się samo, automatycznie - wkraczamy w sferę podświadomości. To jest najstarsza rozwojowo część umysłu prymitywnie nazwana old brain, która również przetwarza język. Ona nie toleruje, nie rozumie - zaprzeczeń, trybów warunkowych. (Tu klasyczny jest przykład: co zobaczymy oczami wyobraźni słysząc - proszę nie wyobrażać sobie różowego słonia!)

- O ile wiem w Stanach Zjednoczonych prawo dotyczące działania na sferę nieświadomą jest dosyć rygorystyczne. Pan od lat praktykuje w Kanadzie.

- Najśmieszniejsze, że nigdy nie zdefiniowano na czym polega działanie na podświadomość - bo to jest niedefiniowalne. Każdy nauczyciel, który barwnie opowiada wywołuje w umysłach dzieci plastyczne obrazy - zmienia stan ich świadomości, a więc w pewnym sensie indukuje trans. Każdy, kto wieczorem opowiada dziecku bajkę do snu używając odpowiedniego tonu - w zasadzie je hipnotyzuje.
To część naturalnej komunikacji międzyludzkiej, więc co tu delegalizować?
W Kanadzie nie ma żadnych żywych przepisów w tej kwestii. Nie sądzę, by i w Stanach takie funkcjonowały, chodź być może wbudowywanie klatek do filmu jest zabronione. Jeżeli ktoś chciałby się tym zająć, nie powinien skupiać się nad tym, czy legalne jest działanie na podświadomość, ale nad celem. Karane powinny być negatywne rezultaty, które krzywdzą ludzi, a nie stosowanie czegoś, co i tak jest powszechnie stosowane. A poza tym wystarczy nazywać to inaczej. Kiedy w latach 50. w Kalifornii zakazano uprawianie hipnozy, praktykujący w celach terapeutycznych zaczęli ją określać jako "Przeprocesowywaniem nieświadomym" - i mogli robić to dalej. istnieją więc pewne nieregulowalne ustawami i prawami zjawiska.


- Chcę podzielić się z panem wątpliwościami, choć to, co powiem może wydać się niestosowne, w tym miejscu - na festiwalu reklamy. Otóż z NLP zetknęłam się jako metodą terapeutyczną. Wiem, że rozwinęła się w efekcie obserwacji i modelowania zachowań najlepszych i najskuteczniejszych terapeutów. Pamiętając o tych źródłach i o tym, że psychologia jest przecież dziedziną, która służyć na samopoznaniu i pomocy terapeutycznej, z niepokojem obserwuję coraz powszechniejsze zjawisko redukowanie tej wiedzy do aspektu czysto kemercyjnego.

- Poruszyła pani problem, który jest moim konikiem. Tradycyjna psychologia przed NLP, mino, że była powołana do tych, żeby służyć ludziom w celach terapeutycznych bardzo rzadko dawała rezultaty. Przecież wizyty u psuchoanalityków mogą trwać całe lata - stąd paradoks psychoanalitycy zarabiają tym więcej im są mniej skuteczni.. A teraz powiem rzecz ciekawą z pozycji osoby, która od 13 lat zajmuje się NLP. otóż w oparciu o techniki negocjacji i sprzedaży powstają teraz nowe interesujące metody terapeutyczne - neurolingwistyczne, które na przykład pozwalają natychmiast pozbywać się fobii.
Tych samych narzędzi używa psycholog wobec swojego pacjenta, rodzic wobec dziecka. Te same instrumenty służą kaznodziei, by przyciągnąć wiernych do pewnych wartości, polityków, by zapalić ludzi do jakiejś idei. Tu wraca odwieczne pytanie: czy nóż jest dobry czy zły?

- W sposób niezwykle otwarty, powiedziałabym szokująco niezakłamany, używaliście ty (myślę o trenerach) - słowa manipulacja, dla wielu wciąż nacechowanego pejoratywnie.

- Manipulacja - sięgając do greckiego źródłosłowu oznacza przemieszczenie względem siebie różnych elementów. A więc wywieranie wpływu, by zmieniać ich układ. Rodzice manipulują dziećmi, by pozbyły się pewnych nawyków, przyswoiły inne, zasiewają im wartości, wyrabiają przekonania. Robią to nauczyciele, politycy, ludzie reklamy, psycholodzy. Oczywiście manipulacja bywa wykorzystywana w złych celach - genialnymi manipulatorami byli Goebbels i Hitler. Wiem, ze istnieją środowiska szczególnie uwrażliwione na to słowo. Używam wówczas innego - nie zależy mi na tym by przekonać tych ludzi do manipulacji, lecz do jakiejś idei. Natomiast wsród profesjonalistów - prowadzę warsztaty dla psychoterapeutów, lekarzy, sprzedawców, ludzi marketingu i reklamy - nie widzę powodu, by rzecz owijać w bawełnę. Oni zawodowo zajmują się manipulowaniem, a ja jestem rzemieślnikiem, który mówi o narzędziach. Festiwal reklamy to ostatnie miejsce, gdzie można dyskutować czy brzydko jest manipulować.

- Skoro rośnie grupa wtajemniczonych - specjalistów od manipulacji, rzeczą naturalną jest pojawienie się jakiejś kontry. Istnieja symptomy rodzącego się ruchu ochrony przed podobnym sterowaniem. Znam psychologów, którzy chcą podjąć się uczenia, w jaki sposób nie dawać się nabierać, są liczne treningi asertywności. Podobnemu celowi służy powszechna dostępność takich książek, jak klasyczna już pozycja Cialdiniego "Wywieranie wpływu na ludzi"...

- ... która jest właśnie genialnym podręcznikiem wpływania na innych.

- Ale jednocześnie ucząc, na czym polega "mechanizm wzajemności" czy reguła "niskiej piłki" - pozwala ustrzec się przed wykorzystywaniem.

- Rzeczywiście trochę się z panią droczę. Generalnie również zaczynam wprowadzać ważne rozróżnienie. O manipulacji można mówić wtedy, gdy robię coś nie mając na względzie pani dobra, po to tylko, by uzyskać jakieś korzyści dla siebie. perswazja natomiast jest użyciem takich narzędzi, aby stworzyć sytuację, w której wygrywamy oboje. Jako sprzedawca (bo w życiu sporo pracowałem sprzedając rzeczy i usługi) używam umiejętności neurolingwistycznych po to, by wpłynąć na klienta i pomóc mu podjąć decyzję, która będzie dobra dla mnie i dla niego. Czasem zależy mi na tym by nie kupił mojej usługi właśnie teraz, ponieważ wierzą w tzw. "nową ekonomię", która opiera się na budowaniu długotrwałych relacji z klientem. Często zdarzało mi się odradzać ludziom udział w bardzo drogich - zbyt drogich dla nich w tym momencie - szkoleniach, które prowadzę. Ale z doświadczenia wiem, że we właściwym czasie, gdy będzie ich na to stać i rzeczywiście zaczną tego bardzo potrzebować zgłoszą się do mnie.

źródło artykułu:
Manipulacja czy perswazja?
______________________________________
NLP na Mazurach
Tags: Programowanie Neurolingwistyczne
________________
Technorati Profile

NLP - skuteczność potwierdzona badaniami naukowymi !

NLP, Neurolingwistyczne Programowanie. Teksty są wybranymi artykułam lub fragmentami artykułów, do których podane są:
źródło pochodzenia oraz nazwisko autora.
Jeśli z jakichkolwiek przyczyn chcesz by Twój artykuł został usunięty – proszę o kontakt: centrum.nlp@poczta.fm




________________________________________
Poniższy tekst jest wypowiedzią jednego z "forumowiczów" o Nicku "Jędrzej". Na forum tym trwała wtedy zażarta dyskusja pomiędzy zwolennikami a przeciwnikami zjawiska NLP:


2004-07-04 16:54:51

Dzisiaj zupelnie przypadkiem trafiłem, na coś co mnie totalnie zaskoczyło. Zaskoczyło, bo sądziłem, że gdzie jak gdzie ale tutaj informacje na które trafiłem powinny być już dawno podane przez zwolenników NLP. A tymczasem "ani widu ani słychu" :) Wróćmy do meritum.
W którymś wątku ktoś pytał o badania i publikacje, które potwierdzałby skuteczność NLP w psychoterapii. Otóż takie badania są ! Co więcej ostatnio w "Nowinach psychologicznych" ukazał się bardzo obrzerny artykuł-sprawozdanie z takich badań przeprowadzonych w Austrii, Niemczech i Szwajcarii.

Najogólnej rzecz ujmując, opisywane bardzo szczegółowo w artykule badanie skuteczności NLP w terapii zostało zweryfikowane i sprawdzone za pomocą wystandaryzowanych kwestionariuszy psycholoicznych określających dolegliwości, objawy kliniczne, strategie radzenia sobie w trudnych sytuacjach, itd.
Zwracam uwage: efektywnośc była WERYFIKOWANA za pomocą wystandaryzowanych kwestionariuszy psychologicznych !

Oto podsumowanie badań (cytuję):
"Podsumowując, można stwierdzić, że po leczeniu NLP klienci wykazali zmiany dotyczące osobowości i objawów, zgodne z ogólnymi celami psychoterapii.
Osłabieniu uległo nasilenie takich problemów jak: natręctwa, nadwrażliwość interpersonalna, objawy depresji, lęk, wrogość, myślenie paranoiczne, ciągłe rozważanie trudnej sytuacji, rezygnacja, samooskarżanie .."

Większość oczekiwanych zmian, które stwierdzono po zakończeniu leczenia, utrzymała się również po sześciu miesiącach w trakcie których klienci nie korzystali z dalszej pomocy psychologicznej (długotrwała skuteczność NLP). Wyniki uzyskane w prezentowanym badaniu wskazują, że interwencje i techniki NLP zastosowane
w psychoterapii są zasadniczo skuteczne"

Koniec cytatu ! :)

W tymże - wyjątkowo obszernym artykule - podane są także informacje na temat innych badań potwierdzających skuteczność NLP w leczeniu fobii, objawów lękowych, itp.

Cały artykuł znajdziecie w "Nowinach Psychologicznych" nr 1/2004 w artykule "Czy neurolingwistyczna psychoterapia jest efektywna"

Moi drodzy NLP-erzy i anty-NLP-erzy TAKIE SĄ FAKTY ! Mam nadzieje, że od tego momentu dyskusje na temat NLP będą konstruktywne bo kwestie skuteczności NLP w terapii mamy wyjaśnioną :)

Jędrzej
______________________________________
NLP na Mazurach
Tags: Programowanie Neurolingwistyczne
________________
Technorati Profile

NLP a hipnoza

Jeśli interesuje Cię hipnoza i trans - czyli narzędzia wykorzystywane w NLP - koniecznie obejrzyj filmy wideo o tych zjawiskach:
HIPNOZA




NLP na Mazurach
Tags: NLP

JAK TO ROBIĄ MISTRZOWIE NLP - JOHN GRINDER W AKCJI

NLP, Neurolingwistyczne Programowanie. Teksty są wybranymi artykułam lub fragmentami artykułów, do których podane są:
źródło pochodzenia oraz nazwisko autora.
Jeśli z jakichkolwiek przyczyn chcesz by Twój artykuł został usunięty – proszę o kontakt: centrum.nlp@poczta.fm




________________________________________
JAK TO ROBIĄ MISTRZOWIE NLP
Na podstawie "Trance-formations" Johna Grindera i Richarda Bandlera napisał Lech Dębski

NLP jest znane z niezwykle skutecznych technik pozwalających na szybkie dokonywanie zmian. Co więcej, zmiany te nie muszą dokonywać się w zaciszu gabinetów psychoterapeutycznych. NLP można stosować dosłownie na ulicy, by znacząco zmieniać życie ludzi z którymi się stykamy. Przyjrzyjmy się jak to zrobił współtwórca NLP- John Grinder.

Pewnego razu John Grinder odwiedził swojego przyjaciela w południowej Kalifornii. Przyjaciel akurat wydawał przyjęcie, wiec John udał się do sklepu, by kupić parę butelek szampana.

W sklepie zobaczył starą kobietę, kupującą wino. Grinder od razu zorientował się, że kobieta nadużywa alkoholu, rozpoznając charakterystyczny dla alkoholików wygląd skóry, stopień napięcia mięśni, oddech i postawę ciała. Była niska, miała około 65 lat, choć wyglądała staro. John chwilę pożartował ze znajomą sprzedawczynią, a kobieta wtrąciła się do rozmowy, mówiąc coś zabawnego, tak że wszyscy troje się roześmiali.

Gdy John wychodził ze sklepu, starsza kobieta spytała: "Czy przez przypadek nie przejeżdża pan ulicą obok poczty?"

"Z przyjemnością panią podwiozę. Zaczekam w samochodzie" odpowiedział John.

W trakcie jazdy kobieta ściskała dłonie, patrząc na Johna. Było oczywiste, że chce coś powiedzieć. Wreszcie spytała; "Czemu pan pije?"

Grinder z trudem powstrzymał się od śmiechu, gdyż oczywiście kobieta zastanawiała się czemu ona sama pije. Odpowiedział: "Cóż, osobiście piję dla samego smaku. Piję wytrawne wino i pije szampana. Niezbyt lubię smak whisky, więc jej nie piję. Piję też piwo dla ochłody, gdy jestem na plaży." A potem powiedział: "Ale to nie jest pytanie które naprawdę chcesz mi zadać. Pytanie które chcesz mi zadać to "Dlaczego ty pijesz?""

Kobieta rozpłakała się, gdyż to, co powiedział Grinder doskonale odzwierciedlało jej doświadczenie.

W takiej sytuacji większość ludzi próbowałoby ją uspokoić. Większość terapeutów zachęciłaby ją do dalszego płaczu, wychodząc z założenia, że warto w pełni wyrażać swoje emocje. Grinder postąpił inaczej. Uznał, że płacz nie jest w tej sytuacji użyteczną reakcją ani dla niej, ani dla niego. Pokazał na wałęsającego się na zewnątrz samochodu psa i głośno krzyknął: "POPATRZ! CZY TO TWÓJ PIES?", aby przerwać jej płacz.

Zaskoczona kobieta odpowiedziała w sposób bardzo spójny na pytanie Grindera. Wyjrzała na zewnątrz, potem popatrzyła na Johna i zdezorientowana powiedziała: "Przecież ja nawet nie mam psa". Przestała jednak płakać, co było rezultatem który Grinder chciał uzyskać przy pomocy tego manewru.

Wtedy Grinder opowiedział jej historię.
"Wiesz, ten pies przypomina mi małego pieska którego znałem- bardzo małą psinę, która mieszkała w San Francisco. Ta psina uważała że nikt na świecie jej nie rozumie. Tak właśnie powiedziała mi ta psina, i niemal miała rację. Ponieważ to była prawda, gdyż niemal nikt na świecie tak naprawdę jej nie rozumiał. A ta psina nie wiedziała, że istnieje wielka różnica między tym że nikt jej nie rozumie i tym, że niemal nikt jej nie rozumie." Kobieta znów się rozpłakała.

Historia opowiedziana przez Grindera w metaforyczny sposób odzwierciedlała to, czego zapewne doświadczała stara alkoholiczka w swoim życiu: samotność i poczucie braku zrozumienia ze strony innych ludzi. Wprowadzała też nową ideę: że istnieją ludzie, którzy mimo wszystko ją rozumieją.

Po pewnym czasie kobieta powiedziała Johnowi: "Masz rację, pytanie brzmi" "Dlaczego piję?""

"A nawet to jest złym pytaniem" powiedział Grinder. "Przez całe życie ludzie zadawali ci to pytanie, i sama tez zadawałaś sobie pytanie "Dlaczego piję?" . Wszyscy mówili "dlaczego pijesz?", ale to tylko wprowadziło cię w błąd. Nie tylko zadałaś mi złe pytanie, ale też sama sobie zadawałaś złe pytanie przez ostatnie 30 lat. Wszyscy wokół zadawali ci to złe pytanie i wprowadzili cię w błąd, gdyż skupili twą uwagę na tym pytaniu, a nie jest to właściwe pytanie, które powinnaś sobie zadać."

Jaki cel chciał uzyskać Grinder? Poza dalszym potwierdzeniem jej doświadczenia i wprowadzeniem lekkiej dezorientacji, uzyskał to, co Erickson nazywał "budowaniem potencjału oczekiwania". Teraz cała jej uwaga i ciekawość została zogniskowana na tym nieznanym "właściwym pytaniu".

Dojechali do jej domu. Grinder zaparkował, kobieta popatrzyła na niego i najpierw zadała mu pytanie "Kim ty tak naprawdę jesteś?" John tylko się uśmiechnął. Wtedy powiedziała: "Czy powiesz mi jakie jest to właściwe pytanie?"

W tym momencie była gotowa przyjąć wszystko co Grinder jej powie. Poprzednie potwierdzanie jej doświadczenia i budowanie potencjału oczekiwania otworzyło ją na zmianę, która miała nastąpić.

Grinder powiedział: "Powiem ci pod jednym warunkiem. Warunek jest taki: gdy skończę mówić wyciągnę rękę i dotknę twojego ramienia. Kiedy poczujesz mój dotyk na ramieniu wstaniesz, wyjdziesz z samochodu, wejdziesz do domu i zaczniesz znajdywać odpowiedzi na pytanie które ci zadam. A kiedy znajdziesz odpowiedź, zadzwonisz do mnie." I dał jej telefon swego przyjaciela.

Kobieta powiedziała: "Dobrze, zgadzam się". Wtedy John powiedział: "Pytanie nie brzmi: "Dlaczego pijesz?" właściwe pytanie to ( mówiąc powoli) Co byś robiła gdybyś nie piła?"

Cały wygląd kobiety momentalnie się zmienił. Jej twarz zaczęła zmieniać wyraz, zmienił się jej oddech, kolor skóry i postawa. Było to efekt, który Ginder chciał uzyskać. Do tej pory kobieta nigdy nie rozważała, co by robiła zamiast picia. Weszła w dość głęboki trans. Po paru minutach John dotknął jej ramienia, kobieta trochę się obudziła i weszła do domu.

John przyjechał do przyjaciela. Pięć minut później zadzwonił telefon- oczywiście była to ta kobieta. Powiedziała: "Czy to naprawdę ty?... Chciałam ci powiedzieć, że dzisiaj uratowałeś mi życie. Chciałam pojechać do domu i popełnić samobójstwo. Ale stwierdziłam, że po prostu nie wiem jaka jest odpowiedź na to pytanie które mi zadałeś. Nie wiem jakie to ma dla ciebie znaczenie, ale to jest najpiękniejsze pytanie na świecie."

Grinder odparł: "Nie obchodzi mnie czy ci się spodobało to pytanie, ani czy uważasz, że jest najpiękniejsze pytanie na świecie. To mnie nie interesuje. Interesuje mnie odpowiedź na to pytanie. I zadzwoń do mnie jutro by podać mi kilka odpowiedzi na to pytanie."

W którymś momencie rozmowy kobieta użyła wspaniałego idiomu. Powiedziała: "Czułam, że trafię do rynsztoka" Grinder odpowiedział: "Ludzie nie trafiają do rynsztoka. Inne rzeczy tam trafiają!" I oczywiście, gdy kobieta zadzwoniła następnego dnia, okazało się, że spuściła do rynsztoka cały alkohol znajdujący się w domu.

Grinder przebywał w tamtym mieście przez dwa tygodnie i wie, że w tym czasie kobieta nie piła. Naturalnie nie wiadomo jak się dalej potoczyły jej losy, ale nawet w ruchu AA podkreśla się znaczenie "osiągnięcia dna"- jednego wydarzenia zmieniającego życie alkoholika i sprawiającego, że wchodzi na drogę trzeźwości.

Warto zwrócić uwagę, że to co Grinder zrobił w pracy z tą kobietą, było konwersacyjną odmianą procedury zwanej w NLP przeformułowaniem w sześciu krokach (6 step reframing). Technika ta opiera się na założeniu, że za każdym zachowaniem kryje się jakaś pozytywna intencja i na oddzieleniu tej intencji od zachowania. Samo zachowanie może być szkodliwe (np. picie alkoholu) natomiast stojąca za tym zachowaniem intencja jest pozytywna (np. chęć rozluźnienia lub znalezienia ulgi). Sedno przeformułowania polega na skłonieniu osoby do znalezienia innych, lepszych sposobów osiągnięcia tej pozytywnej intencji. Krótko mówiąc: "Co byś robiła, gdybyś nie piła?"

Gdy John Grinder dostrzegł okazję do użycia swych umiejętności NLP, uczynił to bez wahania. Codzienne życie dostarcza wielu okazji, by wpływać pozytywnie na ludzi którzy nas otaczają. Wystarczy na to się zdecydować, uważnie obserwować ich reakcje i eksperymentować z metodami NLP tak długo, aż zauważymy pożądane zmiany zachodzące w ich życiu.

Na podstawie "Trance-formations" Johna Grindera i Richarda Bandlera napisał Lech Dębski.

źródło artykułu:
JAK TO ROBIĄ MISTRZOWIE NLP
______________________________________
NLP na Mazurach
Tags: Programowanie Neurolingwistyczne